جامو و کشمیر شمالی‌ترین ایالات جمهوری هند است.مرکز تابستانی این ایالت شهر سرینگار و مرکز زمستانی آن شهر جامو است.بیشتر خاک این ایالت در رشته کوه‌های هیمالایا قرار گرفته است. این ایالت از شمال شرقی با جمهوری خلق چین مرزهای مشترک دارد و با ایالت‌های هیماچال پرادش و پنجاب از جنوب و بخش تحت نظارت پاکستان کشمیر معرف به کشمیر آزاد و منطقه شمالی کشمیر از غرب و جنوب غرب هم‌مرز است. منطقه سابق شاهنشین جامو و کشمیر مورد مناقشه بین کشورهای چین، هند و پاکستان است. ایالت هندی جامو و کشمیر توسط پاکستان به‌نام کشمیر اشغال‌شده هند نامیده می‌شود. حاکمیت این منطقه مورد اختلاف هند و پاکستان است و حتی منطقه اقصای چین که تحت تصرف چین است مورد ادعای هند بوده و دولت هندوستان اقصای چین را جزو ایالت جامو و کشمیر می داند. جامو و کشمیر هجدهمین ایالت پرجمعیت هند است؛ جمعیت این ایالت در سال ۲۰۰۱م برابر با ۱۰٬۱۴۳٬۷۰۰ نفر بوده‌است.

ایالت جامو و کشمیر به سه ناحیه تقسیم می‌شود: جامو، کشمیر و لِداخ (Ladakh). این ایالت دارای جاذبه‌های گردشگری بی‌شماری است. به «دره کشمیر» به‌سبب دورنماهای زیبا و رشته‌کوه‌های شگفت، « بهشت روی زمین» گفته می‌شود و «جامو» به «محل معابد جذاب» معروف است که همه ساله صدها هزار زایر هندو و مسلمانان آن‌ها را زیارت می‌کنند. «لداخ» نیز به سبب کوه‌های دور از دسترس و زیبا و همچنین فرهنگ بودایی به « تبت کوچک» شهره است.

کشمیر بین قله های پوشیده از برف و دره های سرسبز در شمالی ترین قسمت شبه قاره هند واقع شده است . رودخانه های زیبا، دشت های گل رنگانگ و معابد تاریخی ازجمله جاذبه هایی که همه ساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی رابه سوی خود می کشاند. دریاچه نگین جواهری، باغ و بنای پری ، دریاچه مانسیل و قله کیدو ازجمله جاذبه های گردشگری کشمیر است.

باغ و بنای تاریخی پری محل یکی از جاذبه‌های گردشگری در کشمیر است که در زمان حکومت مغول‌ها توسط شاه‌جهان و در دوران اوج حکومت وی ساخته شد.در واقع این مجموعه توسط پسر شاه‌جهان شکوه‌دارا در اواسط سال ۱۶۰۰ میلادی و برای استفاده معلم وی ملا آخون‌شاه بنا شد و بعدها به عنوان مکانی برای تدریس نجوم مورد استفاده قرار گرفت.این باغ بر خلاف باغ‌های مشابه درخت و گل زیادی ندارد و تنها ویژگی و جذابیت آن ساختمان های قدیمی و تاریخی و ۶ تراس خاص آن است که چشم‌انداز خاصی را به دلیل قرار گرفتن این بنا بر روی تپه‌های بلند ایجاد کرده است.پری محل در کشمیر به عنوان خانه پری‌ها نیز شناخته می‌شود و تفاوت آن با سایر مجموعه‌های مشابه در کشمیر این است که هیچ آبشار و رودی در اطراف آن دیده نمی‌شود و به نظر می‌رسد آب مورد نیاز این محل از طریق لوله‌ها و مجاری آب زیر زمینی تأمین می‌شود.این مجموعه دارای ۶ تراس (بهار‌خواب) است که ابعاد هر کدام با دیگری متفاوت است.

دریاچه دال

دال، یک دریاچه در سریناگر کشمیر، یکی از زیباترین دریاچه‌های جهان و یکی از باشکوه‌ترین جاذبه‌های توریستی است. دال جواهر تاج کشمیر یا ” جواهر سریناگر ” تلقی میشود. دریاچه ۵/۱۵ کیلومتر طول دارد و به زیبایی با خانه‌های قایقی، پارکها، باغهای عهد مغول و هتلها آراسته شده است. باغ شالمیر و نشاط توسط جهانگیر شاه مغول ساخته شده اند. دریاچه باغهای شناور زیبایی دارد. این باغها ” راد ” نامیده میشوند و در آن نیلوفر آبی تولید میشود که تمام دریاچه را زیبا میسازد.

برخی از مناطق و شهرهای کشمیر :

سرینگر، زیباترین و بهترین حالت طبیعت

بدون شک سرینگر یکی از زیباترین مکان هایی است که می توانید در کشمیر و همچنین در هند ببینید. قایقرانی، کوه پیمایی، اسکی روی آب و تماشای پرندگان و … کارهایی است که می توانید در سرینگر انجام دهید. بهترین ماه برای سفر به سرینگر ماه های ژوئن تا اکتبر است و اگر به برف و همچنین فعالیت های برفی علاقه دارید، بهتر است که در ماه های دسامبر و ژانویه به سرینگر سفر کنید. هنگام سفر به سرینگر پیشنهاد می کنیم که در خانه های قایقی اقامت کنید.

له، سرزمین ماجرا جویان

له، یکی از بهترین مکان های کشمیر برای مسافرت های تابستانی است. کوه های بلند، دریاچه های کوهستانی و همچنین طبیعت فوق العاده عجیب و زیبای این منطقه، همچون سرزمین قصه ها می باشد. این منطقه آمیزه ای از زیبایی و عشق است و طبیعت خیره کننده آن همیشه مورد رضایت گردشگران بوده است. آوریل تا ژوئن و همچنین سپتامبر تا اکتبر بهترین ماه هایی هستند که می توانید به این منطقه سفر کنید، چرا که بیشتر مکان های این منطقه در طی بارش سنگین برف بعد از نوامبر بسته خواهند بود. کوه نوردی و همچنین دوچرخه سواری در کوهستان یک خاطره فراموش نشدنی برایتان رقم خواهد زد.

کاثوآ، شهر صوفیان

دوست داران تاریخ که مایل هستند گذشته کشمیر را بدانند، بهتر است که سفر به این شهر را در برنامه خود بگنجانند. این شهر که در کنار رودخانه واقع شده است، یک فضای زیبا و آرام را به نمایش می گذارد. فصل تابستان بهترین فصل برای سفر به این شهر است. اگر از دوست داران تاریخ هستید، قلعه جازروتا یکی از قلعه های بسیار قدیمی این منطقه است که حتما باید آن را ببینید و همچنین پیک نیک کردن در کنار سد اوژ را نیز فراموش نکنید.

سونامارگ

این منطقه به دشت طلا معروف است. با داشتن گلزار ها و کوه های بسیار زیبا، منظره ای چشم نواز و خارق العاده را به نمایش می گذارد که هرکسی در عمرش یک بار باید این مکان زیبا را ببیند. بهترین ماه برای سفر، ماه های ژوئن تا اکتبر و برای دوست داران برف ماه های دسامبر و ژانویه است. بهترین کاری که در این منطقه می توانید انجام دهید، کوهنوردی، چادر زدن و همچنین پیاده روی در طبیعت است.

پولواما، شهر رنگ ها

این شهر چند رنگ با آب و هوای مهربان و همچنین مزارع خوش عطر زغفران یکی از مقاصد محبوب گردشگری است. مردم این شهر نیز خیلی خوش دل و مهربان هستند. بهترین زمان برای سفر به این شهر از ماه آپریل تا اکتبر است. در فصل تابستان می توانید کوه نوردی و همچنین صخره نوردی کنید و در فصل زمستان نیز اسکی کنید.

کوپوارا، تاج کشمیر

مراتع زیبا و سرسبز رشته کوه های آلپ و چشمه های زلال آب، کوپوارا را به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در کشمیر کرده است. بهتر است بدانید این شهر یک تجسم زیبایی از کشمیر است. بهترین ماه های سفر به این شهر از ماه آپریل تا اکبر است. هنگام آمدن به کوپوارا، از دره لولاب و هچنین آرامگاه های صاحب قمر رشی و شیخ بابا بهرام دیدن کنید.